Ksenija Atanasijević – prva žena u nastavnom kadru unverziteta
Ksenija Atanasijević rođena je 5. februara 1984. godine u uglednoj beogradskoj porodici kao dete lekara i upravnika Opšte bolnice u Beogradu Svetozara Atanasijevića, koji je studirao u Berlinu zajedno sa svojim najboljim prijateljem, književnikom Lazom K. Lazarevićem. Ksenijina majka, Jelena, potomak ugledne svešteničke porodice, preminula je par sati nakon porođaja. Dvanaest godina kasnije preminuo joj je i otac, a brigu o Kseniji, kao i ostalo petoro dece, preuzela je maćeha Sofija. Ksenija je odrastala u intelektualnom okruženju, koje je joj odredilo izbore i prioritete u životu, jer joj je maćeha Sofija bila nastavnica Više ženske škole.
Iako početkom dvadesetog veka nije bilo uobičajeno da se ženska deca školuju, Ksenija je završila državnu žensku gimnaziju 1911/12. godine. Ksenijin najbolji prijatelj iz tog vremena, Rastko Petrović, danas je poznat kao jedan od najistaknutijih pesnika srpskog modernizma, a njegova starija sestra, poznata slikarka Nadežda Petrović, predavala je Kseniji crtanje u ženskoj gimnaziji i naslikala njen portret, kao jednu od svojih poslednjiih slika u dvorištu kuće u Ratarskoj ulici.
Ksenija Atanasijević bila je vredna i marljiva studentkinja filozofije kod mentora profesora Branislava Petronijevića, koji je važio za izuzetno cenjenog i strogog. Pod njegovim mentrostvom diplomirala je čistu filozofiju sa klasičnim jezima na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu sa najvišim ocenama. Atanasijević je bila i jedna od osnivačica Udruženja književnika koje je osnovano 1927. godine. Bila je prva žena u tadašnjoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca koja je branila doktorsku tezu „Brunovo učenje o najmanjem”. Tog januara 1922. godine velika unverzitetska sala bila je puna studenata i beogradskog sveta, jer je po prvi put u istoriji kandidat bila žena. Kseniji ispitavači su bili velikani srpske nauke – njen mentor Branislav Petronijević i filozofi Dragiša Đurić, Nikola Popović, Veselin Čajkanović, kao i matematičar Milutin Milanković. Ksenija je izabrana za docenta Filozofskog fakulteta u Beogradu oktobra 1923. godine, za predmet Istorija klasične filozofije. Pored toga, predavala je srednjovekovnu i noviju filozofiju i etiku. Enciklopedija Britanika je uvrstila njen doktorski rad o Đordanu Brunu, kao relevantnu literaturu za shvatanje Brunove misli. Radila je i u Ministarstvu prosvete, potom u Univerzitetskoj, a zatim u Narodnoj bilbioteci. Osim doktorske disertacije, njeni najznačajniji radovi jesu Filozofeme sofista, Sokrat, Heraklitova filozofija, Prve filozofske hipoteze Jonaca, Demokrit kao etičar, Sofisti Prodik i Hipija, Seneka, Imanuel Kant, Epikur, Racionalizam i misticizam, Pitagorejsko učenje o seljenju duša, Stara grčka atomistika i mnogi drugi.
Ksenija Atanasijević je imala 28 godina kada je postala prva žena doktor nauka u Srbiji. Prevodila je klasična filozofska dela, autorka je velikog broja studija, članaka, metafizičkih i etičkih rasprava. Njeni tekstovi su objavljivani na nemačkom, holandskom, francuskom, češkom, bugarskom jeziku. Ksenija je preminula u Beogradu, 28. septembra 1981. godine, međutim, ni danas se ne zna gde se nalaze njeni ostaci pošto je njena grobnica uništena.
Izvori:
https://srednjeskole.edukacija.rs/biografije-poznatih-licnosti/ksenija-atanasijevic
